Biển số xanh

 Tính từ 1-7, cảnh sát giao thông đã tiến hành kiểm soát xe mang biển số xanh khi lưu hành - xe nhà nước, xe công vụ. Cơ quan chức năng sẽ thống kê, rà soát để nắm tình hình, điều chỉnh bất cập của loại xe này. Thông báo là vậy, và nhiều người nghĩ rằng cũng lại chỉ mang tính… nhắc. Nhưng không, tới thời điểm này cơ quan chức năng làm thật. Từ lâu, biển số xanh xe công vụ vẫn nghiễm nhiên và tự coi là một chốn "độc quyền”, hay nói đúng hơn đó là loại biển số xe quyền lực, từ người dân cho đến thanh tra giao thông, cảnh sát giao thông đều né. Nay, tình hình đã khác. Lạ thay, câu chuyện này cho ta cảm giác buồn vui lẫn lộn. 

18h30 phút ngày 21-6, lái xe biển xanh 19B-1223 (thuộc sở hữu của Sở Tư pháp tỉnh Phú Thọ) đi vào đường cấm Đê La Thành (Hà Nội). CSGT ra hiệu lệnh dừng dụng cụ, nhưng tài xế rồ ga, đâm vào xe máy của CSGT rồi chạy ra ngã tư Núi Trúc - Kim Mã. Tới đây, do đông người, xe này phải dừng lại. Khi CSGT yêu cầu tài xế xuống xe xuất trình giấy tờ, người này đã "cố thủ” trong xe gần 30 phút, tới khi cảnh sát 113 và công an phường xuất hiện, mới chịu xuất trình giấy tờ. Không biết có bao nhiêu quốc gia như Việt Nam ta chia biển số xe thành 2 loại màu không? Ở ta, loại biển số màu trắng là để "điểm mặt” xe tư nhân, xe doanh nghiệp ngoài quốc doanh. Biển số xanh dành cho xe công vụ, xe nhà nước. Quân đội có biển số khác. Cách phân chia màu như vậy cũng là để thuận lợi cho quản lý, và chắc rằng khi đưa ra giải pháp này, người "làm luật” đã không ngờ rằng đã tạo ra một thứ quyền lực thực tại cho các loại xe biển số xanh. Trong nhiều trường hợp, chính cái màu của biển số kia đã làm người ta lách luật, tránh sự phân xử của luật, đứng trên cả luật. cố nhiên, khi thực thi công vụ, cần phải được ưu tiên. Nhưng ưu tiên gì thì cũng phải trong khuôn phép của pháp luật. Thế nhưng, thực tại cho thấy rất nhiều lái xe biển số xanh lợi dụng tình thế để không chấp hành luật giao thông. Phóng nhanh, vượt ẩu, đỗ… bừa ngay cả khu vực cấm dừng lâu nay vẫn là "chuyện bình thường ở huyện”. Còn chuyện chèn vạch, thôi không tính. hiểm hơn, có anh lại tận dụng việc cảnh sát giao thông ngại tuýt còi xe biển xanh, đã chở cả hàng lậu, không từ hàng quốc cấm, như ma túy chẳng hạn. Đã từng có trường hợp một lái xe của Sở GDĐT một tỉnh miền núi chở thuốc phiện về xuôi, bị bắt. Còn chuyện lợi dụng xe nhà nước đi lễ bái, chở vợ con về quê, chở… bồ đi du lịch- cũng không hiếm. Câu hỏi đặt ra là: Vì sao cảnh sát giao thông ngại tuýt còi xe biển số xanh cho dù vi phạm luật giao thông đường bộ rõ ràng? Có nhiều duyên do, nhưng không thể không nói đến hai chuyện sau: -Thứ nhất, không kiếm được "mầu”. Có dừng xe lại, rà soát, vạch lỗi, làm biên bản xử phạt thì tiền thu được cũng đi đâu đâu, không giống như khi các xe biển số trắng "làm luật”. Như vậy, vừa mất công, bận lòng lại chẳng nên công cán gì. -Thứ hai, quan trọng hơn, là rách việc. Trên xe rất có thể chở một "cốp” nào đó. Dính vào, không khéo còn bị quát cho. Nhưng phổ quát hơn là các trường hợp người vi phạm gọi điện cho một nơi quyền lực nào đó, thí dụ như gọi cho đội trưởng, trưởng phòng, hay gọi thẳng cho giám đốc sở thì thật là thậm cấp chí nguy. Lúc đó lại phải xin lỗi người ta, nếu không thì cái án chuyển việc, mất việc sẽ treo lơ lửng trên đầu. mà điều đó thì không một anh cầm còi nào muốn. Biết thế, nên cánh lái xe biển xanh sung sướng lắm. đáng ra lái xe biển xanh, trong một chừng mực nào đó được ưu tiên, được xuê xoa - thì càng cần phải gương mẫu, nhưng ngược lại, càng không coi lề luật vào đâu. Hãy xem chừng, thời thế đã khác rồi! Trong đợt tổng rà soát xe biển số xanh lần này, cơ quan chức năng còn nhắm tới việc soát lại một lượng xe không nhỏ đã được bán cho cá nhân, hoặc một doanh nghiệp tư nhân nào đó nhưng không chuyển sang biển trắng, vẫn để biển xanh cho oai và cũng để dễ làm ăn hơn do ít khi bị sờ đến. Số lượng xe "trắng đội lốt xanh” là không ít. Nó làm nhiễu loạn đội hình, đổ tiếng xấu cho xe biển số xanh nghiêm chỉnh. Ở đây, khi phát hiện ra xe đã sang tên nhưng không đổi chủ, không chỉ là buộc họ phải chuyển màu của biển số, mà còn phải phạt, na ná như một hành vi vi phạm luật giao thông. Càng "mượn danh” biển xanh càng lâu thì càng phải phạt nặng, như thế mới là lẽ công bằng. Từ câu chuyện xe biển số xanh, lại nghĩ tới chuyện nhân danh nhà nước, nhân danh công vụ, chức vụ để vi phạm luật, làm mất uy tín chính quyền. Bác Hồ từng dạy, cán bộ phải là công bộc của dân, ấy vậy nhưng nhiều người không nghe. Lợi dụng danh nghĩa người nhà nước, tài sản nhà nước khinh phép nước, làm người dân ngán ngại, oán trách là điều không thể hài lòng. Việc soát, rà soát, kiểm soát xe biển số xanh hóa ra không chỉ là buộc những "cậu ấm” này phải vào khuôn phép, mà nó nhắc "công bộc của dân” việc lớn hơn nhiều: đó là bổn phận, ý thức, tư cách của công chức, viên chức. NAM VIỆT