Thứ Năm, 1 tháng 8, 2013

Điện lại làm doanh nghiệp cung cấp điêu đứng

Chỉ một ngày sau phát ngôn của Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Vũ Đức Đam về việc tăng giá điện phải có lộ trình thì giá điện trong nước được công bố tăng thêm 5% ngay từ ngày 1-8.

Điện có tăng nữa cũng không dám tăng giá

Quyết định tăng giá điện được các doanh nghiệp (DN) cho là quá bất thần và họ không có phương án chuẩn bị trước nên tình hình có thể càng khó khăn hơn.

Ông Lê Thanh Hùng, Phó Giám đốc Công ty CP May xuất khẩu Long An, nói: “Mỗi tháng riêng tiền điện chúng tôi phải chi đến 250 triệu đồng và mức tăng 5% sẽ đội phí tổn lên rất nhiều. Đâu phải chỉ giá điện, bao lăm mặt hàng khác cũng sắp tăng theo. Trong khi đó, vào đầu năm là các DN xuất khẩu như dệt may đã phải báo giá cho đối tác. Giá điện tăng vào giữa năm thì không thể đột ngột thay đổi giá trong hiệp đồng đã ký, đối tác cũng không chấp nhận”.

“Rất nhiều DN xi măng phản ứng với việc tăng giá điện lần này vì tình hình bán hàng đã khó, tăng giá lại không xong. Tính riêng hai quý đầu năm, sản lượng tồn kho của ngành xi măng đã là 2 triệu tấn. Chưa kể nhiều DN bị đình đốn sản xuất, không dám sinh sản nhiều vì sợ không bán được hàng. Nếu việc tăng giá điện, xăng không được tính hạnh kỹ, khiến DN dừng sinh sản sẽ gay lắm.” - Ông Trần Văn Huynh, Chủ tịch Hội nguyên liệu xây dựng Việt Nam, chia sẻ.

Theo ông Văn Đức Mười, Tổng Giám đốc Công ty Vissan, giá điện có tăng cao hơn nữa thì cũng chẳng thể tăng giá thực phẩm khi thị trường đang giảm sút.Ảnh: CAO THĂNG

Đại diện ngành thép, ông Nguyễn Tiến Nghi, Phó chủ toạ Hiệp hội Thép Việt Nam, nhận định Bộ Công Thương và Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) chọn thời điểm tăng giá không hợp lý, khi mà DN sản xuất đang “ngập” trong khó khăn.

Ông Văn Đức Mười, giám đốc điều hành Công ty Vissan, nói giá điện có tăng cao hơn nữa DN cũng ráng gánh gồng giảm bớt lợi nhuận chứ chẳng thể tăng giá thực phẩm. Bởi sức mua của thị trường đang giảm sút, nếu tăng giá nữa thì làm sao kích thích tiêu dùng.

“Theo tôi quốc gia nên có lịch trình tăng giá đối với các mặt hàng cần yếu như điện, xăng dầu. Vì nếu để các mặt hàng du nhập tràn vào nhiều với giá rẻ thì vô hình trung ta tự giết ngành sản xuất trong nước” - ông Huynh nói thêm.

Phải có lộ trình, công khai và minh bạch

Chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh nói: “Rõ ràng, trong buổi họp báo ngày 30-7, người phát ngôn của Văn phòng Chính phủ đã khẳng định tăng giá điện sẽ phải có lộ trình và EVN cần công khai, sáng tỏ, giải thích để người dân hiểu về phí tổn của giá điện. Nhưng vì sao chỉ sau 48 giờ giá điện lại tăng ngay? Một điều quan trọng EVN cần phải đáp được cho DN, người tiêu dùng là họ đã làm gì với giá điện? EVN có cầm cố cắt giảm các chi phí để hạn chế tăng giá điện chưa? giả dụ công khai, sáng tỏ quờ quạng điều đó, tôi tin họ sẽ được thông cảm”.

Ông Doanh cũng cho rằng việc tăng giá điện sẽ làm tăng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) những tháng tiếp theo vì xi măng, thép, dệt may, dịch vụ khách sạn, nhà hàng đều bị ảnh hưởng. Vấn đề là họ chịu đựng được bao lăm và phải tăng giá ở mức nào. Chưa kể từ nay đến cuối năm, giá dịch vụ y tế, phí tổn giáo dục có thể còn tăng thêm.

Chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long phân tích việc tăng giá điện ngay sau đại diện Chính phủ nhận định cần lộ trình và lấy quan điểm người dân, giống như cách điều hành kiểu “đánh úp”. Từ năm 2009 đến nay, giá điện tăng hơn sáu lần và vẫn chưa đáp ứng được ba đích chính yếu là hiệu quả kinh tế, công bằng từng lớp và khả thi tài chính. Phương án xây dựng biểu giá điện còn nhiều bất cập bởi đẵn dựa trên phí tổn thống kê hạch toán giá thành của EVN, trong đó mới tính đến bù lỗ mà không tính duyên do, biện pháp giảm uổng; việc điều chỉnh mới chú trọng đến tăng giá mà chưa quan hoài đến giảm giá. Nên chăng để một tổ chức định giá điện độc lập và EVN cần công khai cơ chế tính giá bao gồm nhiều tổn phí như nguồn phát, truyền dẫn, phân phối, kinh doanh bán sỉ, lợi nhuận và thuế phí…

Theo chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, tăng giá điện trong bối cảnh giá một loạt mặt hàng cần yếu khác như sữa, gas, xăng dầu đều tăng sẽ tạo sức ép lớn lên đời sống người dân.

Giá điện Việt Nam cao hơn một số nước Đông Nam Á

Theo một kết quả nghiên cứu mới đây của Ngân hàng Thế giới, giá điện Việt Nam cao hơn Lào 3,6 cent/kWh, Indonesia 4,6 cent, Myanmar 3,8 cent, gần bằng với Thái Lan 8,7 cent. Với mức tăng 5% từ 1-8, giá điện của Việt Nam sẽ nhích lên đáng kể. Trong khi đó, Ủy ban Giám sát tài chính nhà nước, Bộ Kế hoạch và Đầu tư dự báo từ nay đến cuối năm giá điện có thể được điều chỉnh trong khoảng 10%-15%. Tính từ năm 2009 giá điện Việt Nam tăng trung bình 10%/năm. Năm 2010 và 2011 lần lượt tăng 11,5% và 17,3%, các năm sau đó tăng khoảng 5%.

PHƯƠNG GIANG HUY