Như người lạ trong nhà Tình trạng người trong một nhà khó chuyện trò trực tiếp với nhau nhưng lại bộc bạch “ầm ầm” trên mạng là chuyện khá phổ thông bây giờ. Thạc sĩ tâm lý Nguyễn Hữu Long, giảng viên Trường CĐ Sư phạm T.Ư TP.HCM, đảm đang Phòng Tham vấn học đường thuộc Trung tâm hỗ trợ học sinh - sinh viên TP.HCM, cho biết một số phụ huynh thường than phiền con em mình suốt ngày cắm đầu vào máy tính, có thiên hướng sống tách biệt với người nhà. Trong đó, có trường hợp một nữ sinh vật học lớp 11 đã có bồ nhưng không cho bố mẹ hay mà lên mạng từng lớp trút tâm tình. Đến khi người dì ngẫu nhiên lướt web, mới hay được câu chuyện tình của đứa cháu mình, dù trước đó thế gian đã tỏ bày. Có trường hợp một học trò nam lớp 10 không muốn giao thiệp với ai, kể cả với bác mẹ mình. Cậu trực tính làm bạn với máy tính. Càng ngày, cậu càng cảm thấy ngại ngần, khó khăn khi trò chuyện trực tiếp với người khác trong khi đó lại tỏ bày xúc cảm khá thoải mái với bạn bè duyệt y internet.
Ông Long nhận xét: “Chính sự thiếu quan tâm của người lớn đã đẩy trẻ vào sự chọn lọc như vậy. Ba má bận rộn làm ăn, không có thời gian chuyện trò với trẻ, không có sự tương tác, bỏ lơ hoặc đe nẹt con... Khiến nhiều đứa trẻ chỉ biết giải tỏa xúc cảm trên mạng”. Không ít bà mẹ, ông bố dùng những thiết bị công nghệ, nhất là máy tính bảng như là dụng cụ hữu hiệu “giữ chân” trẻ mỏ, để mình rảnh tay làm việc. Dẫu biết rằng việc cho con nít xem ti vi, dùng máy vi tính nhiều sẽ không tốt cho sức khỏe, song chị Nguyễn Thị Liễu (P.19, Q.Bình Thạnh, TP.HCM) vẫn thường làm, với lời giải thích: “Chúng tôi không có thời gian chơi với con. Nhiều hôm mới sáng tỉnh ngộ ra, tôi phải bật ti vi cho đứa nhỏ xem phim hoạt hình, còn đứa lớn thì giao cho nó cái iPad chơi game. Nhờ vậy, mới có thời kì làm công chuyện của mình”. Mất khả năng hòa nhập Lần trước tiên tham dự một khóa kỹ năng hè, Hoàng Minh (học trò lớp 10, ngụ Q.Tân Bình, TP.HCM) có vẻ lơ ngơ và khó khăn khi hòa nhập với bạn bè đồng chè. Do thẳng sống với thế giới ảo và ít giao tế ngoài đời thực, Minh có những cử chỉ rất lịch sự mà cũng rất xa lạ. Chẳng hạn, khi mời ai đó uống nước, Minh dâng ly nước xong chắp tay lùi từ từ một cách cung kính, y hệt trong những bộ phim của Trung Quốc. Hỏi ra, mới biết gia đình Hoàng Minh sợ em ra ngoài đời hỏng hóc nên mua máy vi tính xịn, bảo em ở trong nhà suốt. Mùa hè, Minh xin đi học võ, đi bơi cũng không được. Cậu bé không biết làm gì cho hết thời kì rảnh ngoài việc “vọc” máy tính, chơi game hoặc xem phim. Theo anh Phan Thành Hổ, đảm nhận các chương trình huấn luyện kỹ năng sống trọng tâm thanh thiếu niên miền Nam, hiện có những đứa trẻ phát triển không toàn diện, yếu ớt về thể chất lẫn tinh thần dù các em có cuộc sống đủ đầy. Bộc lộ của các em này là có vẻ ngoan hiền, chỉn chu nhưng nghe đâu đang ở một thế giới nào khác. Anh Hổ nhận xét: “Khi bước ra ngoài đời thực, những em này chới với, chông chênh bởi thấy khác với những gì đã học, đã nghĩ và tự vun đắp giá trị bản thân bên chiếc máy tính”. Ảnh hưởng đến sức khỏe, mất định hướng Thạc sĩ tâm lý - xã hội học Phạm Thị Thúy, giảng viên Học viện Hành chính, cơ sở TP.HCM, cảnh báo: “Trẻ lệ thuộc quá nhiều vào công nghệ số có rất nhiều hệ quả xấu”. Bà viện dẫn, dễ thấy nhất là ảnh hưởng đến sức khỏe như mắt sẽ cận sớm, tai sẽ kém khả năng nghe, thân thể lười vận động, ăn nhiều (vừa xem vừa ăn vặt) hoặc ăn ít (mải chơi quên ăn, quên ngủ). Trẻ bị ám ảnh bởi những điều quyến rũ trên các thiết bị sẽ dễ chán bài học trên lớp, giảm sự sáng tạo, lười suy nghĩ. Một hậu quả nữa là trẻ kém giao tiếp trực tiếp nên khả năng giao tiếp bị sút giảm, không biết trò chuyện, giải quyết các cảnh huống giao tế thông thường. Khi đi ra đám đông trẻ thường bị động, tã lót, dần dần kém tự tín. Hơn nữa, trẻ sống quá lâu trong thế giới ảo, quên đi các mối quan hệ bình thường và cuộc sống thực tế, ít tương tác ngay cả với ông bà, cha mẹ. Từ đó, cách biệt cuộc sống, mất định hướng, mất niềm vui hòa đồng với mọi người. Ông Lê Văn Sâm, cha tiểu học tại H.Châu Đức, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, tán đồng khi cho rằng con nít xúc tiếp quá sớm và quá lâu với những thiết bị nghe nhìn sẽ để lại hậu quả lâu dài. “Hiện tỷ lệ trẻ mắc các bệnh về mắt khá cao, đó là do tác động từ ti vi, điện thoại sáng dạ, máy tính bảng... Mắt trẻ nhỏ chưa ổn định, trong khi hình ảnh, độ sáng trên ti vi biến động rất nhanh làm mắt trẻ phải điều tiết liên tục, dẫn đến các bệnh về mắt”, ông Sâm nhận xét.
Như Lịch - Lê Thanh |
Thứ Sáu, 2 tháng 8, 2013
Lạm dụng công nghệ trong giao dịch - Kỳ 2: Chới với trong đời sống thực
