Chiếc áo quá chật Khi nhắc đến hiện trạng thành thị và cung cách quản lý hiện nay ở TP Hồ Chí Minh, nhiều người ví von rằng, tỉnh thành đang mặc chiếc áo quá chật. Tỉnh thành hiện có quy mô dân số hơn 10 triệu người, có đóng góp GDP so với cả nước chiếm 30%. Ở nhiều xã thuộc huyện ngoại thành như: Hóc Môn, Bình Chánh, quy mô dân số khoảng 70.000 người nhưng bộ máy quản lý hành chính vẫn chỉ tương đương 1 xã có quy mô dân số từ 5000 đến 10.000 người. Chẳng hạn như phường Bình Hưng Hòa (quận Bình Tân) có số dân hơn 100.000 người nhưng bộ máy nhân sự quản lý cũng như một phường có số dân từ 20.000 đến 30.000 người. Hao hao, với dân số hơn 10 triệu người, mô hình cơ chế quản lý của TP Hồ Chí Minh cơ bản giống các tỉnh, thành trong cả nước. Quy mô dân số lớn, trong khi bộ máy hành chính ở cấp cơ sở bị bó hẹp với khung nhất mực đang gây khó khăn, quá tải trong quản lý hành chính, điều hành kinh tế từng lớp, chăm lo về chất lượng cuộc sống cho người dân. Sự phát triển đòi hỏi nhanh và bền vững của TP Hồ Chí Minh đang đặt ra sự cấp thiết xây dựng một bộ máy quản lý hạp, đáp ứng sự phát triển năng động, kịp thời xử lý những vấn đề phát sinh.
Từ hiện trạng trên, từ năm 2007, Chính quyền TP Hồ Chí Minh đã xây dựng đề án mô hình CQĐT. Trên cơ sở đề xuất của TP Hồ Chí Minh, tháng 8-2012, Bộ Chính trị đã ra quyết nghị số 16-NQ/TW và tại kỳ họp thứ 5 của Quốc hội vừa qua đã chấp thuận cho TP Hồ Chí Minh thí điểm xây dựng CQĐT, coi đó là sự cấp thiết, nhằm đấu tạo điều kiện cho TP Hồ Chí Minh phát huy thế mạnh, lợi thế để phát triển nhanh, vững bền. Phân cấp quản lý, tạo sự linh hoạt trong điều hành Sau nhiều lần chỉnh sửa, bổ sung, Dự thảo tờ trình Chính phủ về thử nghiệm đề án CQĐT TP Hồ Chí Minh được UBND TP Hồ Chí Minh đưa ra tại Hội nghị bất thường của Thành ủy TP Hồ Chí Minh ngày 7-8. Đề án được xây dựng theo mô hình chuỗi thành phố, gồm các cấp sau: Thứ nhất là cấp chính quyền TP Hồ Chí Minh (có đầy đủ HĐND và UBND) trực thuộc Trung ương với vai trò là chính quyền cấp trên cơ sở, vừa là cấp CQĐT của 13 quận nội ô. Tại các quận này sẽ không có tổ chức Hội đồng nhân dân mà chỉ tổ chức ủy ban hành chính (UBHC) là cơ quan đại diện của CQĐT TP Hồ Chí Minh với người đứng đầu là chủ toạ UBHC hoặc thị trưởng. Cấp thứ hai gồm 4 đô thị trực thuộc tạm gọi là: Đông, Tây, Nam, Bắc; được hình thành từ việc gộp lại một số quận, huyện ngoại ô, được tổ chức HĐND và UBND. Người đứng đầu UBND các thành phố này gọi là chủ toạ hoặc thị trưởng. Tổ chức hành chính của các thành phố này chỉ có một cấp chính quyền nhưng do địa bàn rộng nên sẽ tổ chức thành các phường - là các cơ quan đại diện hành chính của chính quyền thành thị trực thuộc, thực hiện nhiệm vụ quản lý Nhà nước theo cơ chế ủy nhiệm. Đồng chí Lê Thanh Hải, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh cho biết: -Đề án đã được chuẩn bị công phu, bám sát các ý kiến, chủ trương của Đảng, Nhà nước và thực tế của TP Hồ Chí Minh. Đề án bản tính là việc hợp lý hóa phân cấp chính quyền thông qua hướng tới đích cơ cấu lại bộ máy chính quyền TP Hồ Chí Minh, địa phương có sự phát triển nhanh, có những nét đặc trưng như: Đông dân cư, có tính kết liên cao (cơ sở hạ tầng, hạ tầng kỹ thuật, tụ hợp dân cư…) giữa các khu vực... Do tính kết liên cao nên chia nhỏ đơn vị hành chính thì không khả thi về quản lý thị thành theo quy hoạch cũng như trong quá trình phát triển. Tiến sĩ Trần Du Lịch, Thành viên nhóm biên tập đề án thể nghiệm CQĐT TP Hồ Chí Minh cho biết: - Tổ chức chính quyền hai cấp mang thực chất chứ không phải ba cấp nhưng thiếu thực chất như hiện giờ. Bên cạnh cấp TP Hồ Chí Minh trực thuộc Trung ương, cấp cơ sở gồm tỉnh thành trực thuộc đều có địa vị pháp lý như nhau, được quyền tự chủ, tự chịu nghĩa vụ; được quyết nhiều vấn đề thủ túchttp://www.Idee.Vnmình quản lý chứ không phải đề xuất, kiến nghị quanh quéo, tốn nhiều cuộc họp như bây chừ. Đột phá này nhằm nâng tính tự chủ, tự chịu bổn phận của chính quyền địa phương trong ngân sách, xây dựng và quản lý, phát triển dịch vụ thị thành. Tiến sĩ Trần Du Lịch khẳng định thêm, một trong những nét nổi bật của Đề án là đổi thay ý kiến về công vụ. Tinh gọn và tụ tập trong xử lý công việc hành chính, không để một việc mà nhiều cấp cùng làm, cùng xử lý, gây chồng chéo, chậm trễ, tạo lực cản đối với sự phát triển, gây quấy rầy đối với người dân. Những việc mà cấp dưới đã làm thì cấp trên không làm, mà chỉ rà, giám sát. Đồng chí Nguyễn Thị kiên tâm, chủ tịch HĐND TP Hồ Chí Minh cho rằng: - Bộ máy hành chính, thủ tục hành chính trong CQĐT được cắt giảm, tinh gọn đến mức tối đa; giảm bớt hội họp. Nhờ sự phân cấp của Trung ương, HĐND của CQĐT đô thị sẽ trực tiếp nghe đề nghị của dân, quyết định kịp thời nhiều vấn đề quan yếu trong quá trình phát triển, phù hợp với pháp luật, quy định của Nhà nước, tạo nhiều thuận lợi cho người dân. Những thách thức Mô hình CQĐT đang được chính quyền TP Hồ Chí Minh gấp rút hoàn chỉnh và coi đây là vấn đề cấp bách cần khẩn trương thực hiện trong những tháng cuối năm 2013. Việc xây dựng đề án nhìn chung được sự quan hoài và đồng thuận cao trong hệ thống chính trị và quần chúng. # TP Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, với một đề án có tính đột phá, nhiều thách thức được đặt ra. Ông Lê Minh Nghiêm, ở phường 6, quận 8 cho rằng: - Khi phân cấp quản lý, việc quản lý hành chính hội tụ theo từng cấp, theo kiểu “một cửa”, đòi hỏi tăng cường sự giám sát các khâu. Nhất là việc quy nghĩa vụ cụ thể đối với thủ trưởng, nhân viên công quyền ở từng khâu, xử lý nghiêm khi để xảy ra sai sót, gây ảnh hưởng đến lợi quyền của người dân, tổ chức. Cùng một nỗi lo ngại, cựu chiến binh Nguyễn Văn Luận, phường 8, quận 3 nêu: Tôi đặc biệt quan tâm đến cán bộ, công chức trong CQĐT. Cần phải xây dựng hàng ngũ công chức có tâm, có tầm gánh vác tốt ở các khâu hành chính. Vì khi bổn phận giải quyết được tụ họp ở các khâu, nếu làm sai, thì người dân biết kêu ai. Do đó cần có cơ chế quản lý công chức, xử lý, loại ngay công chức sai phạm, không có năng lực. Theo Tiến sĩ Trần Du Lịch, thách thức lớn nhất của mô hình CQĐT là có độ chênh lớn so với luật pháp hiện hành, cần thiết phải điều chỉnh cho hạp. Hơn nữa, việc xây dựng hàng ngũ nhân sự đòi hỏi phải hợp lý, đáp ứng đề nghị. Chẳng hạn như việc bổ nhậm người đứng đầu các tỉnh thành vệ tinh trực thuộc phải đủ tâm, đủ tầm, có năng lực cao để giải quyết các vấn đề nảy sinh, tạo sự năng động, bứt phá. Theo PGS, TS Nguyễn Trọng Hòa, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển TP Hồ Chí Minh, để triển khai tốt mô hình CQĐT, chính quyền thị thành cần phải quan hoài đặc biệt đến công tác làm quy hoạch ở địa bàn đang trong quá trình thành phố hóa, nhằm tạo ra được những khu thành phố mới có môi trường và chất lượng sống tốt hơn cho người dân. Còn với khu vực đã thành phố hóa, để quản lý thị thành cần xây dựng quy chế quản lý kiến trúc thị thành thay cho quy hoạch. Tránh tình trạng điều chỉnh quy hoạch quá nhiều gây đảo lộn đời sống người dân. Bài và ảnh: ĐẶNG kiên trinh |
Thứ Năm, 8 tháng 8, 2013
Làm mới Hướng đến sự điều hành linh hoạt, có lợi cho dân
