Chính quyền địa phương và ngành thuế quản lý sản lượng khai phá, chế biến khoáng sản của các doanh nghiệp này gặp rất nhiều khó khăn, ngành thuế tâm tính các loại thuế và phí bảo vệ môi trường trên cơ sở doanh nghiệp tự khai sản lượng
Khi Trạm liên ngành Bình Trung giải tán từ nhiều năm nay thì việc này không còn duy trì được nữa. Chủ tịch UBND huyện Chợ Đồn Hoàng Văn Mão khôn xiết bức xúc trước việc chẳng thể quản lý được việc khai phá, chế biến khoáng sản trên địa bàn dẫn đến thất thu thuế và phí.
Nhưng trên thực tại, việc soát cũng rất khó phát hiện, vì doanh nghiệp khẩn hoang bao lăm, chở ra khỏi địa bàn bao lăm, thời gian nào thì không ai có thể biết, vì vết tích không còn. Cục trưởng cục thuế tỉnh Hoàng Văn Phùng ủng hộ đề xuất này, nhưng cho biết, không có tiền để mua sắm, lắp đạt hai trạm cân tại đèo So và Đông Viên.
Trong khi các cấp chính quyền, ngành thuế địa phương chưa có biện pháp nào để chống thất thu cho ngân sách thì hằng ngày vẫn có những đoàn xe ô tô nối đuôi nhau chuyển vận khoáng sản đi tiêu thụ.
Sau đó, Cục thuế tỉnh lại phối hợp với Sở công thương nghiệp, Sở Khoa học và Công nghệ thử nghiệm đo khối lượng quặng, khoáng sản chở trên ô tô rồi tính ra trọng lượng làm cơ sở tâm tính thuế và phí. Kê khai sản lượng nhờ sự tự giác của doanh nghiệp, còn việc kê khai ấy có sát thực tại, đúng hay không thì chúng tôi khó mà biết được”.
Song, việc này cũng không duy trì được lâu. Khi thực hiện chế độ doanh nghiệp kê tự khai nộp thuế, việc buôn bán quặng lậu diễn ra thì quản lý thu thuế và phí gặp rất nhiều khó khăn, đến nay chính quyền các địa phương và ngành thuế trong tỉnh chưa có biện pháp gì để quản lý có hiệu quả nhằm chống thất thu cho ngân sách quốc gia.
Ông Phùng cũng thừa nhận quốc gia thất thu thuế và phí bảo vệ môi trường đối với khai phá, chế biến khoáng sản là thực tế đang diễn ra từ nhiều năm qua. Bài và ảnh: THẾ BÌNH. Loay hoay tìm cách quản lý Những năm trước đây, tỉnh Bắc Cạn có Trạm kiểm soát liên ngành Bình Trung, cửa ngõ ra vào huyện Chợ Đồn, vận tải quặng, khoáng sản đã chế biến từ huyện Chợ Đồn đi tiêu thụ đều phải qua trạm này.
Cục trưởng Cục thuế tỉnh Hoàng Văn Phùng bức xúc: “Chúng tôi không đủ lực lượng và không có điều kiện trực tại các mỏ, cơ sở chế biến khoáng sản để kiểm soát sản lượng khai phá, chế biến doanh nghiệp mà thu thuế và phí nên rất khó quản lý.
Vấn đề này cần có sự đồng ý của tỉnh, đề xuất đã lâu mà chưa thấy cấp trên giải đáp. Cán bộ thuế “ngồi canh” tại trạm Bình Trung, đếm ô tô, thống kê sản lượng chuyên chở của từng doanh nghiệp để tính thuế và phí
Kho chứa quặng sắt sau khi nghiền tuyển tại mỏ Pù Ổ ở xã Quảng Bạch, huyện Chợ Đồn của Công ty cổ phần Na Rì Hamico. Trong lô hàng, đoàn xe ấy, có bao lăm tấn quặng, ô tô trà trộn, lẻn đi bán mà không cần hóa đơn, chứng từ thì chẳng ai biết được. Mặt khác, số thuế và phí mà các doanh nghiệp khai thác khoáng sản tự khai báo, đến nay còn nợ ngân sách quốc gia đã lên đến hàng trăm tỷ đồng, nhưng đang rất khó thu.
Tại trạm này, có cán bộ thuế kiểm soát, ô tô chở khoáng sản đi qua đều phải xuất trình phiếu cân, hóa đơn xuất kho nên quản lý được thuế và phí. Ông Mão đã đề nghị đặt hai trạm cân tại đèo So và Đông Viên để kiểm soát tải khoáng sản từ huyện ra bên ngoài, việc đặt hai trạm cân cũng song song ngăn chặn vận chuyển quá tải để bảo vệ cầu, đường.
Cục Phó Cục thuế tỉnh Hứa Đình Bích bức xúc: Nhiều đời tiên tổ đã hy sinh xương máu để giữ tài nguyên của giang sơn. Theo lý thuyết, để xem doanh nghiệp kê khai có đúng hay không thì chỉ có kiểm tra thì mới biết được. Quản lý thuế và phí, nhờ sự tự giác của doanh nghiệp Trên địa bàn tỉnh hiện nay có hàng chục doanh nghiệp khẩn hoang, chế biến khoáng sản chì, kẽm, sắt, đá xây dựng. Việc kê khai nộp thuế và phí đẵn dựa vào sự trung thực của doanh nghiệp, việc kiểm soát kê khai đúng hay không cũng là rất khó”.
Nay doanh nghiệp nợ thuế mà chây ỳ không chịu nộp, khai báo không trung thực là điều không thể ưng được. Là huyện có nhiều mỏ khoáng sản nhất tỉnh, Phó Chi cục thuế huyện Chợ Đồn Ma Viết Thời cho biết: “Hằng tháng doanh nghiệp phá hoang khoáng sản nộp bản kê khai sản lượng, trên cơ sở đó chúng tôi áp mức thuế và phí bảo vệ môi trường, sau đó ra thông tin số thuế và phí phải nộp cho doanh nghiệp.
Phải chăng khoáng sản trên địa bàn đang làm giàu cho một nhóm người? Chính quyền huyện Chợ Đồn không quản lý được việc vận tải khoáng sản của Công ty cổ phần Matexim đang khai khẩn mỏ sắt Bản Cuôn.
Về nguyên tắc, doanh nghiệp khai khoáng phải có chứng từ, hóa đơn đầu ra, đầu vào, khi chuyển vận phải có phiếu xuất kho. Hầu hết phiếu xuất kho của doanh nghiệp cho cả lô hàng lên đến hàng trăm, hàng nghìn tấn quặng, chở trên cả đoàn xe ô tô, chuyên chở trong nhiều ngày.
