Bởi thế nên tôi thấy khá rõ hai luồng tư tưởng khác nhau
* Nhiều quan điểm cho rằng VN là mỏ vàng cho phim tài liệu với cuộc chiến tranh chống Mỹ cực kỳ nổi danh. Của nhân vật. Khi nhìn về VN. Nên tiếp xúc với những nhân chứng còn sống. Nhưng bạn cũng thấy đó. Song song cũng sẽ mất rất nhiều nguồn lực. Thứ nhất. Mark Jonathan Harris là đạo diễn của The redwoods (Gỗ đỏ) - phim tài liệu ngắn giải Oscar năm 1968 và phim tài liệu dài Into the arms of strangers: Stories of the Kindertransport (Trong vòng tay của những người lạ: Những câu chuyện về chiến dịch giải cứu trẻ Do Thái) giải Oscar năm 2001.
Ông biết gì về điện ảnh tài liệu VN. Với thậm chí một chiếc điện thoại cũng có thể trở nên nhà làm phim tài liệu. Có thể khó khăn hơn hoặc có thể các phim được định hướng bởi quốc gia. Tỉ dụ với bộ phim Fahrenheit 9/11 (Nhiệt kế 11-9). Nước Mỹ có rất nhiều ý kiến khác nhau. Hồ hết chúng là phim tệ chứ không phải ai cũng làm được phim hay. Nhất là chính trị. Nhất là những nhân vật sang cuộc chiến trong những vai trò quan trọng.
Bởi nhiều lý do. * Trong thời đại kỹ thuật số hiện giờ. Tôi nhận ra VN đang đầy sức mạnh tiềm năng để phát triển phim tài liệu dù có thể các bạn còn yếu và thiếu về năng lực sản xuất. Chỉ quay những gì đang tự nhiên diễn ra và cách thứ hai là có sự thật nhưng đôi khi sự thực phải dàn dựng lại.
Nhưng nghịch lý là chúng tôi lại rất quan hoài đến phim tài liệu Mỹ. Nhất là khi họ bỏ tiền để làm phim. Là người ta càng làm nhiều thì càng thu được nhiều kinh nghiệm để dần dần làm phim tốt hơn. Phim tài liệu sẽ rất dễ biến thành một kiểu phim hư cấu. Cũng đã có rất nhiều phim thành công dù nhà làm phim đi theo cách thứ hai.
Phát triển nhanh đến chóng mặt. * Một câu hỏi cuối. Khán giả phim tài liệu thành ra cũng rộng rãi hơn. Theo ông. Ông nghĩ gì về thiên hướng ai cũng có thể trở nên nhà làm phim tài liệu theo cách đơn giản ấy? - thiên hướng ấy xét cho cùng thì tốt thôi.
Khi Michael Moore làm Fahrenheit 9/11. Ông nghĩ sao? - Tất nhiên. Cố nhiên. Tôi ấn tượng mạnh vì khi tôi ngủ (cười lớn) thì các em đã thức. Họ muốn tiến lên với cuộc sống hăng hái.
Quay xong phải thức nguyên đêm để dựng thành phim rồi hôm sau có phim nộp cho tôi. Ngày cuối tôi nghe những dự án tương lai của họ để giúp các dự án tốt hơn. Rất tiếc vì điều này. Varan - theo sát sự thật. Nên tìm hiểu học hỏi dù quá vãng đó là đau thương thì cũng vẫn là nguồn tư liệu rất quý báu.
Nhưng các ý tưởng đều rất ấn tượng. * Vâng. Tuy nhiên với sự phát triển công nghệ như ngày nay. Và hầu hết các phim của Michael Moore đều có cái nhìn tư kiến ấy.
Vì chưng nếu làm theo cách thứ hai. Tôi nghĩ truyền hình đang chịu sự cạnh tranh từ Internet. Tuy nhiên. Nhưng khó mà bỏ qua. Tôi đồng ý với quan điểm của Michael Moore trong Fahrenheit 9/11. Họ chính là nguồn nhân chứng và tư liệu rất tốt để phim tài liệu khai thác.
Thứ hai là di sản mà chiến tranh để lại. Vị tôi không được xem và theo tôi biết thì cũng chẳng có phim tài liệu VN nào được chiếu chính thức bên Mỹ. Nhưng câu chuyện vẫn là thứ rất quan trọng và nếu được đầu tư tốt thì các dự án sẽ rất phát triển. Các nhà làm phim tài liệu Việt đã tranh cãi rằng có hay không định hướng chính trị trong đầu một nhà làm phim tài liệu.
Tôi nghĩ quơ các nhà làm phim tài liệu khác cũng sẽ có cái nhìn tư kiến trước mỗi vấn đề. Mark Jonathan Harris đến VN trong khuôn khổ chương trình hội thảo về dựng phim tài liệu được American Film Showcase (AFS - dự án hợp tác giữa Vụ Giáo dục và văn hóa thuộc Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ và ĐH Nam California - USC) tài trợ một dự án chuyên giới thiệu phim ảnh và các nhà làm phim Hoa Kỳ đi các nước trên thế giới.
Ở TP. Dựng phim còn dở nhưng câu chuyện quá hay thì vẫn giữ được người xem và làm người ta quan tâm. Có phải truyền hình đang là con đường độc nhất đưa phim tài liệu đến với khán giả? - Đúng thế.
Tôi thích cách thứ nhất. Học viên đến từ khối làm phim tư nhân và quốc gia.
Tôi biết có những người trẻ VN giờ muốn quên đi quá vãng đau thương của chiến tranh.
Tiền nong để tái hiện sự thật. Và không có một định hướng khách quan nào ảnh hưởng đến họ. Tiềm năng không? - Ở Hà Nội vì là những nhà làm phim trẻ nên ngày trước nhất tôi cho các em đưa ra ý tưởng rồi đi quay. Thưa ông? - Trước khi sang VN tôi hoàn toàn không biết gì về phim tài liệu VN. Các em đầy năng lượng và đầy mê say để cống hiến cho việc làm phim.
* Hai khóa học ngắn ngày với các nhà làm phim trẻ và làm phim chuyên nghiệp ở VN. Nhưng tôi nghĩ họ nên nhìn lại. Kỹ năng công nghệ thì còn khó sánh với các cường quốc trên thế giới.
Việc tuyển lựa chủ đề và câu chuyện của phim là cực kỳ quan yếu. Cá nhân chủ nghĩa ông đã có một chính kiến mạnh mẽ về chính trị.
Ở VN thì có thể khác. Ông có nghĩ rằng đúng là VN chỉ quyến rũ với phim tài liệu nhờ cuộc chiến tranh đó hay không? - VN là mỏ vàng để các nhà làm phim tài liệu khai khẩn.
Theo ông. CÁT KHUÊ thực hành. Họ đang già đi. HCM vì đối tượng là các nhà làm phim chuyên nghiệp nên tôi xem phim của họ rồi góp ý. 27 phút chuyện trò với ông tại TP. Có những phim về kỹ năng. Yếu tố hăng hái và thụ động của hai cách làm này là gì? - cá nhân tôi. Truyền hình đang là địa chỉ để khán giả xem phim tài liệu nhiều nhất.
Cái hăng hái của thiên hướng đơn giản hóa cách làm phim tài liệu. HCM là khoảng thời kì dễ chịu dù trước đó nhà làm phim tài liệu già đã khẽ than: đến Sài Gòn nhưng mới chỉ được biết chợ Bến Thành thôi! * Một câu hỏi rất cũ.
Nhất là với phim tài liệu. Cũng không khó hiểu về điều này. Sẽ làm mất đi ít nhiều chừng độ xác thực. Với cuộc chiến ở Afghanistan và Iraq. * Cảm ơn ông.
