Tin, ảnh: HÀ PHƯƠNG
Trong lúc đó, một cán bộ không rõ tên đến gia đình đặt vấn đề với bố ông để tuấn kiệt lên Yên Bái giải quyết tình hình Quốc dân Đảng vì hào kiệt biết rất rõ vùng đất Yên Bái. Cách mệnh Tháng Tám năm 1945 thành công nhưng sau đó, ở miền Nam, thực dân Pháp núp dưới bóng quân đồng minh đánh chiếm Sài Gòn; miền Bắc, Pháp đổ bộ vào Hải Phòng, Hà Nội; Việt Nam Quốc dân Đảng gây ra vụ Ôn Như Hầu; nhóm tổ chức Quốc dân Đảng trên Yên Bái đang chiếm cứ một vùng… đều không có lợi cho cách mạng.
Sự việc tiếp sau đó như thế nào gia đình không rõ, nhưng sau khi từ Yên Bái trở về, nhân tài lại xin phép gia đình, chia tay vợ và các em đi Nam Tiến.
Ba anh em Tài, Thịnh, Phú đều học thêm cha Nam tại nhà cụ đồ Hiệu. Qua Báo Quân đội dân chúng, ông Vượng mong muốn sớm nhận được nguồn tài liệu viết về anh mình, nếu có tại các cơ quan lưu trữ của Đảng, Nhà nước, các bảo tàng lịch sử để làm căn cứ đề nghị công nhận cán bộ lão thành cách mệnh như Nghị định 31/2013/NĐ-CP quy định.
Thế nhưng, chưa kịp đi thì Pháp khai hấn chiếm ngoại thành Hà Nội, thiên tài cùng đơn vị đương đầu chống Pháp và đã hy sinh ngày 1-12-1946. Bằng sơn hà ghi công truy tặng liệt sĩ Nguyễn Văn Tài. Những tài liệu như báo chí cách mạng, truyền đơn ông Phổ đều đưa sang nhân kiệt cất giấu để hôm khai hội mang ra cho mọi người đọc.
Điều đó giúp gia đình ông bớt day dứt khi ông Tài đích thực hoạt động trước cách mạng (trước ngày 1-1-1945) và hai người em của ông Tài được ông Tài giác ngộ đã được công nhận là cán bộ lão thành cáchmạng. Thực tiễn, ngay từ nhỏ, anh của ông đã có năng khiếu văn chương, thi đỗ vào trường Đình Bảng.
Ông Nguyễn Văn Vượng xúc động cho biết: “Thế nhưng do sơ sểnh của người soạn sử, không bao quát, nắm rõ hết được nên lịch sử Đảng bộ địa phương không có dòng nào viết về anh tôi để lấy làm cứ.
Trong họ tộc thì tuấn kiệt thân với ông Lương, ông Phổ là những người giác ngộ cách mệnh trước.
