Chủ Nhật, 21 tháng 7, 2013

Kinh đô xe hơi Detroit sụp đổ

“Tôi cho phép bước cấp thiết này như một phương sách rút cục để bảo vệ túi tiền và sự ổn định của người dân cũng như các đối tượng nộp thuế tại đây”, thống đốc Michigan Rick Snyder thuộc đảng Cộng Hòa phát biểu trong một bức thư hôm thứ Năm, cho phép Kevyn Orr – quản lý tình trạng khẩn của đô thị nộp đơn kiến nghị.

Vỏ xe hơi bị vứt lăn lốc trước một căn nhà bỏ hoang tại một khu vực từng rất sầm uất ở Detroit

Rất nhiều nhà máy đặt tại thành phố này với hàng nghìn lao động đã di chuyển đến các vùng ngoại ô, các bang khác của Mỹ hoặc tới nhà nước khác như Trung Quốc và Brazil khi ngành công nghiệp ô tô được toàn cầu hóa, trung vào hiệu suất và giảm giá thành, David Cole, chủ tịch danh dự của trung tâm nghiên cứu ô tô tại Ann Arbor, Michigan cũng như con trai của chủ tịch General Motors cho biết.

“Ngành công nghiệp ô tô đã buộc phải đổi thay, do sức ép công nghiệp để phát triển”, Cole cho biết, “nhưng Detroit thì không. Thật là buồn khi phải chứng kiến điều đó nhưng chúng tôi coi sự việc trên là hiển nhiên”.

Detroit, bị đe dọa bởi khoản nợ 18 tỷ USD mặc dầu “những đứa con quê nhà” GM, Ford Motor Co, và Chrysler Group LLC đang có lãi và phát triển mạnh.

“Trong phần đông thế kỷ 20, ngành công nghiệp ô tô có tức là Detroit”, Harley Shaiken, giáo sư cần lao tại Đại học California phát biểu. “Bạn có thể không tài xế qua Detroit nhưng phải nhận biết được sự hiện diện của các nhà sản xuất ô tô tại đó”.

Tuy nhiên, nghe đâu gió đã đổi chiều.

Tình trạng hỗn độn

Có vẻ như sự hồi phục của Detroit khó mà có thể nhanh chóng và dễ dàng như những gì mà các hãng sinh sản ô tô Mỹ đã từng làm được, Steven Rattner, một nhà phân tách tài chính New York, người đã từng đứng đầu lực lượng đặc biệt của Tổng thống Barack Obama trong năm 2009, chịu bổn phận cải tổ sau vỡ nợ GM và Chrysler cho biết.

Với sự hậu thuẫn kéo dài 6 tuần của chính phủ Mỹ, GM và Chrysler đã sạch bóng nợ nần trong khi Ford đã phải sang một cuộc chuyển đổi cơ cấu đớn đau bằng cách cắt giảm các khoản nợ và uổng cần lao.

Sợi dây kết nối của Detroit với vận mệnh của ngành công nghiệp ô tô, bị sói mòn trong sáu thập kỷ qua khi số lượng công việc sản xuất trong thành thị đã giảm từ khoảng 296 nghìn trong năm 1950 xuống còn 27 nghìn việc trong năm 2011. Các nhà sản xuất ô tô Mỹ, từng thống trị nhiều con đường trên thế giới vào những năm 50s và 60s, đã di chuyển phần đông khối lượng sinh sản của họ ra khỏi Detroit khi xây dựng hàng loạt nhà máy mới ở các địa phương khác trên đất Mỹ cũng như nhiều quốc gia trên thế giới. Và chính các cuộc tản cư này đã mang đến kết cục buồn như bữa nay cho một thành thị đã từng là đế đô xe hơi thế giới.

Tuyên bố của các hãng ô tô

GM, trong một tuyên bố sau khi Detroit nộp đơn xin phá sản, đã cho biết hãng này không mong muốn sự kiện lần này sẽ làm ảnh hưởng đến hoạt động cũng như các triển vọng kinh doanh của họ.

“GM kiêu hãnh gọi Detroit là quê hương và tuyên bố vỡ nợ hôm nay là một ngày mà chúng tôi và nhiều người khác đã hy vọng sẽ không đến”, đại diện công ty cho biết. “Tuy nhiên, chúng tôi tin rằng, ngày hôm nay có thể đánh dấu một sự khởi đầu sáng sủa cho thành phố”.

GM tuyển dụng gần 3000 người trong thành phố, hầu hết là tại trụ sở chính ở trọng tâm Renaissance. Công ty này cũng thuê hơn 1000 cần lao tại nhà máy lắp ráp Detroit-Hamtramck, được đặt tại biên thuỳ của cả hai thị thành trên.

Trong khi đó, Chrysler có hơn 5800 viên chức trong đô thị. Phần đông trong số họ làm việc tại nhà máy lắp ráp Jefferson North, ngôi nhà của Jeep Grand Cherokee và SUV Dodge Durango nằm ở phía đông. Ngoài ra, Chrysler còn có khoảng 75 viên chức làm việc tại Chrysler House ở trọng điểm của Detroit.

“Chúng tôi không chỉ đấu đầu tư vào thành thị và các cư dân nơi đây bằng cách tăng thêm sự hiện diện của chúng tôi tại Detroit mà còn cam kết đóng một vai trò hăng hái trong sự bình phục của miền đất này”, Chrysler cho biết trong một tuyên bố.

Ford Motor Co, có hội sở gần Dearborn, Michigan cho biết hãng này hy vọng, sự phá sản của Detroit sẽ giúp đổi mới cộng đồng. “Thành phố có một nhiệm vụ khó khăn phía trước, và chúng tôi lạc quan rằng các nhà lãnh đạo chính phủ sẽ thành công trong việc củng cố cộng đồng”, Ford tuyên bố.

Nguyên nhân

“Ngay cả những người ít quan tâm cũng phải hiểu tình trạng hiện thời của Detroit, đơn giản là không phát triển trên một cơ sở vững bền, nối vay, đấu trì hoãn thanh toán lương hưu, tiếp tục không trả các hóa đơn đúng hạn, và tiếp một thảm kịch vỡ nợ – 18 tỷ USD”, Orr cho biết.

Sự sụt giảm của Detroit bắt đầu trong những năm 1950 với việc đóng cửa nhà máy Packard, John Wolkonowicz, một nhà tham mưu ô tô độc lập có văn phòng tại Boston và cựu nhân viên kế hoạch sản phẩm Ford cho biết. Nhà máy đổ nát vẫn chưa được phá bỏ và tái phát triển, đó là một hình ảnh suy vong của Detroit.

Thị thành và cả các hãng ô tô đã tự đắc, Wolkonowicz cho biết. Cho đến khi chính phủ buộc GM và Chrysler phải thay đổi trong đợt phá sản hồi năm 2009, chúng chừng như đã định đoạt một mạng rưa rứa cho Detroit.

“Tâm lý Detroit đóng góp vào sự suy giảm của ngành công nghiệp ô tô”, Wolkonowicz phát biểu. “Tôi đã làm việc ở Detroit trong một thời gian dài. Tôi va với rất nhiều người làm việc trong các công ty ô tô mà không hề quan hoài đến các công ty hay ngành công nghiệp ô tô. Họ ở đó vị ngành công nghiệp này đặt tại Detroit”.

Kết luận

Mặc dù lịch sử của ngành công nghiệp ô tô đã từng gắn với thương hiệu Detroit, song nghe đâu sự phá sản của kinh kì ô tô thế giới lại là một tín hiệu tốt cho những người biết nắm lấy thời cơ để cắt đứt hoàn toàn với hệ thống trì trệ của một đế chế đã suy toàn.

Như Shaiken cho biết, “Sự hồi sinh trên diện rộng trong đô thị sẽ là rất hăng hái, song điều đó vượt lên trên những gì mà các hãng sản xuất ô tô có thể làm được”. Rõ ràng, dù hết lời ủng hộ thành phố quê hương, nhưng cả thảy chúng ta đều hiểu, cả GM, Chrysler lẫn Ford đều có quá nhiều thứ cần thực hành, hơn là ngẫm nghĩ về mảnh đất chẳng còn mấy màu mỡ đối với tương lai của họ.

Ngọc Điệp(TTTĐ)