Đất bị chiếm, rừng bị phá tràn lan

Hàng chục ngàn hécta đất bị xâm lấn, chuyển nhượng, dùng sai... Đánh giá chung về công tác quản lý, sử dụng đất tại các N-LT, Thanh tra Bộ Tài nguyên và Môi trường nhận định: Tình trạng tranh chấp, lấn chiếm đất đai, cho thuê, cho mượn đất trái luật pháp diễn ra khá phổ quát, chưa được giải quyết; Tình trạng cho phép chuyển mục đích dùng đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất trái pháp luật vẫn diễn ra ở nhiều đơn vị; Có một số đơn vị được thanh tra xảy ra tình trạng thế chấp và góp vốn bằng giá trị quyền sử dụng đất không đống quy định của luật pháp... Khu vực rừng của Công ty TNHH MTV Cao su Hương Khê (Hà Tĩnh) bị người dân xâm lấn trái phép. Ảnh:báo CANA. Kết quả thanh tra trên được đưa ra đúng thời khắc dư luận đang “nóng” với tình trạng chặt phá, lấn chiếm đất rừng diễn ra phổ quát, làm mất mát tài nguyên nhà nước, ảnh hưởng tới môi trường… Đặc biệt nghiêm trọng là vụ việc hàng ngàn người dân xã Châu Bình, huyện Quỳ Châu, tỉnh Nghệ An kéo vào lâm trường Cô Ba chặt cây, chia đất hồi giữa tháng 6 vừa qua. Theo mỏng Thanh tra, về việc quản lý sử dụng đất của các N-LT và công ty được chuyển đổi từ các N-LT trên khuôn khổ cả nước, hiện có tới 41/73 đơn vị để xảy ra xâm lấn đất N-LT; 23/73 nông, lâm trường đã tự ý chuyển đổi trái phép từ đất nông nghiệp, đất rừng sang đất ở, đất sản xuất kinh dinh… Cụ thể, liên tưởng tới việc chuyển đổi mục đích dùng đất trái luật pháp, có 23/73 đơn vị đã tự ý chuyển đổi hơn 1.000 ha đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp; trong đó chuyển sang đất ở là hơn 156 ha, đất xây dựng trụ sở và đất sản xuất kinh dinh là hơn 911 ha. Qua thanh tra phát hiện có 41/73 (hơn 56%) đơn vị đã bị hơn 4.500 hộ gia đình, cá nhân, 4 tổ chức xâm lấn đất đai với tổng diện tích hơn 8.400 ha. Ngoại giả có 12 đơn vị chưa xác định rõ số trường hợp lấn chiếm. Trong đó, 10 đơn vị bị lấn chiếm gần 2.000 ha kết luận thanh tra đã kiến nghị thu hồi trả về địa phương; 22 đơn vị bị lấn chiếm hơn 3.200 ha mới ban hành hình định cưỡng chế ở 1 đơn vị với diện tích hơn 36ha, số còn lại chưa được địa phương giải quyết, hoặc giải quyết chưa dứt điểm; 1 đơn vị bị lấn chiếm hơn 6ha đã cưỡng chế nhưng tái phạm; 8 đơn vị bị xâm lấn hơn 3.200 ha không nêu rõ dùng vào mục đích gì và không nêu rõ kiến nghị xử lý. Ngoài ra, mỏng của thanh tra Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng khẳng định đã phát hiện nhiều N-LT trường tự tiện chuyển đổi, chuyển nhượng, thế chấp, bảo lãnh, góp vốn bằng quyền dùng đất; liên doanh, liên kết trong việc chuyển nhượng sử dụng đất trái luật pháp... Phát hiện có 6/73 đơn vị đem thế chấp giá trị quyền dùng đất tại các ngân hàng, với diện tích gần 52.000 ha; có 15/73 đơn vị liên doanh, kết liên trong việc sử dụng đất (trong đó 9 đơn vị liên kết với hơn 2.000 hộ gia đình, cá nhân dùng hơn 9.000 ha đất vào mục đích nông nghiệp; 6 đơn vị liên doanh với 6 doanh nghiệp, tổ chức sử dụng gần 3.000 đất vào sản xuất nông nghiệp và trồng rừng). Về việc cho thuê lại, mượn quyền dùng đất, thanh tra cũng phát hiện 20/73 N-LT đã cho thuê lại quyền sử dụng đất trái luật pháp với tổng diện tích gần 17.000 ha (trong đó có 9 đơn vị cho 9 tổ chức thuê gần 100 ha đất để dùng vào mục đích kinh doanh; 10 đơn vị cho 548 hộ gia đình, cá nhân chủ nghĩa thuê, mượn đất để dùng vào mục đích sinh sản nông nghiệp). Về tranh chấp quyển sử dụng đất, có 13/73 đơn vị có tranh chấp đất với 32 hộ gia đình, cá nhân chủ nghĩa và 4 UBND huyện giao trùng diện tích cho các hộ và 1 tổ chức với diện tích hơn 1.100 ha. Kết quả thanh tra còn hạn chế Đánh giá về việc dùng đất tại các N-LT và công ty chuyển đổi, Thanh tra bộ Tài nguyên và Môi trường cho hay, tình trạng tranh chấp, xâm lấn, cho thuê, cho mượn đất trái pháp luật diễn ra khá phổ thông, chưa được giải quyết; Tình trạng cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất trái luật pháp vẫn diễn ra ở nhiều đơn vị... Căn do căn bản, theo Thanh tra, do một số cơ quan quản lý quốc gia có chức năng liên can chưa quyết liệt trong việc chỉ đạo, rà, giám sát. Thậm chí, nhiều địa phương còn có miêu tả buông lỏng việc quản lý đất đai tại khu vực N-LT. “Công tác giao khoán đất trước đây tại các địa phương còn thiếu cụ thể, cốt tử trên giấy tờ. Cùng với đó, sự thiếu kết liên giữa chính quyền địa phương và các cơ quan chủ quản trong công tác quản lý, rà soát đã làm gia tăng các trường hợp lấn chiếm, tranh chấp, dùng không đúng mục đích, cho thuê, mượn, chuyển nhượng, xây dựng nhà ở sai luật”, ít thanh tra ngó. Về công tác thanh tra, Thanh tra Bộ đánh giá, công tác chỉ đạo, khai triển, đôn đốc thực hiện chỉ tụ hội vào nội dung hiện trạng quản lý, sử dụng đất của các N-LT, công ty mà chưa đề đạt được những nội dung liên tưởng đến quản lý, sử dụng đất của những khu vực đất trước kia thuộc N-LT, công ty tại thời điểm thanh tra đã chuyển về địa phương quản lý, nên kết quả thanh tra còn hạn chế, chưa đề đạt được công tác quản lý của các cấp quản lý nhà nước ở địa phương với các N-LT; chất lượng thưa, kết luận thanh tra đa số chưa cao. Ngày 24/6, Tổng cục Lâm nghiệp (Bộ NN&PTNT) đã có văn bản đáp chúng tôi về hiện trạng rừng và công tác bảo vệ rừng ở VN. Cụ thể, về các vấn đề liên quan đến việc chuyển đổi rừng vì mục đích kinh tế ở địa bàn Tây Nguyên, Tây Bắc, Tổng cục Lâm Nghiệp khẳng định phải theo quy định của luật pháp. Về nguồn thu từ tận thu rừng trên diện tích chuyển đổi: Nếu rừng trồng do chủ rừng tự đầu tư thì chủ rừng được hưởng quờ quạng; nếu là rừng tự nhiên, rừng trồng bằng vốn ngân sách thì bít tất nguồn thu nộp vào ngân sách. Tổng cục Lâm nghiệp cũng khẳng định, chỉ những dự án có đánh giá tác động môi trường mới được chuyển đổi mục đích dùng rừng. Về kết quả triển khai dự án 5 triệu ha rừng, theo Tổng cục Lâm nghiệp, quyết nghị số 18 của Quốc hội khóa 13 đã nêu: Dự án trồng mới 5 triệu ha rừng đã căn bản hoàn tất các mục tiêu đề ra. Lê Việt