“Tai mắt” của ngư dân

Từ chàng trai đam mê học hỏi Vốn điềm tĩnh ít nói về bản thân nhưng mỗi lần về có dịp “đàm đạo” chuyện bão, chuyện ngư trường là mắt “kỹ sư” cứ sáng trưng, như bắt được vàng. Lâu lâu lại thấy Phú tay thì lướt các trang web, miệng nhâm nhẩm bên cái ICOM cũ kỹ như một kẻ mắc chứng bệnh nghề: “Sướng rồi cú ni bão không vô lục địa, cũng may mà mấy ngày ni bà con ngư gia đã trú bão an toàn”. Sinh ra tại làng biển An Dương, xã Phú Thuận, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên - Huế trong một gia đình làm nghề đánh bắt xa bờ, từ nhỏ Nguyễn Quang Phú đã sớm hiểu được sự cần thiết của người đi biển về thông báo thời tiết. Anh tâm sự: “Hồi đó ngư dân làng tôi đi biển chỉ biết nhìn trời mà đoán thời tiết thôi vì chẳng có radio gì cả. Thành ra mà họ gặp không ít rủi ro khi ra khơi”. Đến những năm 90 của thế kỷ trước, người dân hải phận Thừa Thiên – Huế mới trang bị được máy ICOM, máy định vị, nhưng khổ thay mỗi lần hư chỉ biết đưa vào Đà Nẵng sửa. Mỗi lần đi phải mất 2-3 ngày mới sửa xong nên rất bất tiện. Đó cũng là lý do mà năm 1993, sau khi tốt nghiệp THPT anh quyết định đi học nghề sửa sang các loại máy hàng hải tại TP Huế và ở TPHCM. Về quê, anh mở một quán nhỏ tôn tạo phục vụ bà con đi biển. Năm 2000, anh lấy vợ ở thị trấn Thuận An và chuyển quán của mình lên quê vợ làm ăn. Một lần ngẫu nhiên nghe người dân nói về cái tài tôn tạo ngư cụ của anh Phú, ông Nguyễn Văn Nhuận, Giám đốc Cảng cá Thuận An đã ra thuyết phục anh vào cảng làm. Anh Phú tâm sự: “Anh Nhuận nói nghề tôi giúp ích rất nhiều cho ngư dân, vào làm ở cảng cá sẽ cho mượn phòng, chỉ cho cách xem thời tiết để phục vụ ngư gia”. Thấy được ý nghĩa, anh Phú liền nhận lời vào làm tại Cảng vào năm 2007 và được hỗ trợ một máy vi tính, 2 bộ ICOM. Công việc chính của anh vẫn là nghề sang sửa đồ ngư cụ. Đã 4 năm nay, kể từ khi đảm trách công việc thông tin cho người dân thì anh chỉ sống và nuôi vợ con bằng nghề tu tạo phục vụ cho bà con. Trong phòng làm việc, hai chiếc máy ICOM (bộ đàm đi biển) tầm trung và tầm xa luôn mở để nghe ngư dân hệ trọng từ biển khơi, bên cạnh đó là chiếc máy tính cũ kỹ anh đã nối mạng ADSL luôn túc trục bên người anh 24/24 giờ. Cũng nhờ được trang bị chiếc máy tính và 2 chiếc máy ICOM mà anh Phú đã xem được dự báo thời tiết cho ngư dân đang đánh bắt cá ngoài khơi hoặc cả những ngư gia đang chuẩn bị ra ngư trường. Việc kiếm sống nuôi vợ con của anh phụ thuộc vào nghề sửa sang máy hàng hải Đến người bạn của ngư gia Chúng tôi đang nói chuyện, chợt một người đàn ông bước vào phòng, tay chỉ vào máy ICOM. “Nhờ chú hỏi các bạn chài ngoài ngư trường xem mai tàu anh hạ thủy được không, tau thấy trời đẹp lên rồi đó”. Qua lời giới thiệu của Phú, tôi biết ông là Nguyễn Đông Anh, một “tỷ phú” tàu cá ở Phú Hải. Cứ mỗi chuyến ra khơi ông Anh lại lặn lội từ Phú Hải lên cảng Thuận An gặp “sếp Phú” để xin quan điểm chỉ đạo. “Bữa ni ti vi, đài radio ngày mô cũng đưa tin dự báo thời tiết nhưng tôi tin nhất thằng Phú. Mấy năm trước đang đánh bắt gần khu vực đảo Cồn Cỏ, qua máy ICOM Phú thông báo cho tôi biết sắp có bão đổ bộ vào ngư trường, bảo tôi nên thông báo cho các chủ thuyền rút danh khỏi vị trí đó. Đến ngày sau 3 tàu cá tỉnh bạn không tin lời đã bị sóng đánh vỡ thuyền”. Ông Anh kể. Cũng chính cái nghiệp sửa sang ngư cụ đã đưa anh Phú có cơ hội trở thành “Tổng đài 1080” rất đáng tin tưởng của bà con ngư gia. Đã hơn 30 năm lăn lộn trên các ngư trường từ Quảng Bình đến Đà Nẵng nhưng cũng không ít lần ông Đoàn Khanh phải hoảng hồn vì ra khơi vào mùa biển dữ. Ông kể rằng vào cơn bão tháng 9/2009 nếu không có thông báo từ anh Phú thì tàu cá của ông đã gặp nạn ngoài biển vì bão vào quá nhanh. Đợt đó, dù đã biết 5 ngày tới bão sẽ vào vùng biển Thừa Thiên – Huế, nhưng ông Khanh vẫn quyết định ra khơi. Ai ngờ, khi vừa quăng mẻ lưới trước tiên thì bầu trời đen kịt, biển động dữ dội. “Tôi dùng ICOM đàm thoại ngay cho anh Phú hỏi xem thế nào, anh Phú nói bão sắp vào lãnh hải Thừa Thiên – Huế, phải chạy vào bờ ngay. Khi đó tôi đánh bắt gần đảo Cồn Cỏ, Quảng Trị nên không thể vào đất liền, được anh Phú chỉ hướng đi của bão nên tôi quyết định vào đảo trú ẩn”, ông Khanh nhớ lại. Từ khi nhận lời vào cảng cá làm việc đến nay, anh Phú đã cung cấp hàng ngàn thông tin cho ngư gia đi biển Trong đó, năm 2009 anh đã cung cấp 3.342 thông tin, năm 2010 là 5.786 thông tin cho ngư dân Thừa Thiên – Huế, Quảng Bình, Quảng Trị, Đà Nẵng, Quảng Nam… Chẳng những cung cấp thông báo thời tiết, anh Phú còn là nơi để ngư gia cầu cứu khi mỗi lần gặp nạn trên biển. Điển hình là trường hợp ngày 10-11/2009, sau khi nhận được tin báo của ngư gia phát hiện có 20 tàu cá Trung Quốc đang đánh cá trái phép tại vị trí cách cửa biển Thuận An 24 hải lý, anh đã báo ngay cho lực lượng biên phòng điều tàu văn bằng ra xua đuổi và tiến hành bắt một tàu cá vào bờ lập biên bản. Thượng tá Nguyễn Đăng Tâm, Trưởng đồn Biên phòng Thuận An cho biết: “Quả thật nếu không có anh Phú kịp thời báo cho lực lượng chức năng biết nhiều vụ việc thì ngư gia đang đánh bắt cá xa bờ sẽ gặp hiểm. Những thông tin anh Phú cung cấp giúp ích cho công tác điều hành của chúng tôi. Đặc biệt là trong những ngày thời tiết xấu, nhận tin báo của anh Phú bà con ngư dân đã chủ động vào nơi trú ẩn an toàn”. Sang trọng 5 năm làm việc tại cảng Thuận An, anh Phú đã chuyển tiếp hàng chục cuộc điện đàm của người nhà ngư gia tới người thân mình đang đi biển về việc có người thân ở nhà bị bệnh, tắt hơi đột ngột. “Nhiều lúc về nhà vì mỏi mệt mà muốn tắt điện thoại để ngơi nghỉ, nhưng ngư gia lúc nào cũng cần mình nên tôi chẳng thể làm thế. Tôi làm việc này trước là để trả nợ ân tình với bà con dân biển. Sau đó chung sức, chung lòng cùng vơ mọi người đảm bảo an ninh trật tự, giữ giàng chủ quyền biển đảo quê hương ”. Anh Phú tâm can. Minh Ngọc